Rh incompatibility
توضیح کلی
ناسازگاری Rh جنین (اریتروبلاستوزیس فتالیس) ناسازگاری بین گروه خونی مادر و جنین که منجر به تخریب گلبول‌های قرمز جنین (کم‌خونی همولیتیک) در طی بارداری و پس از تولد در اثر پادتن‌های منتقله از خون ........................
Rh incompatibility
توضیح کلی
ناسازگاری Rh جنین (اریتروبلاستوزیس فتالیس) ناسازگاری بین گروه خونی مادر و جنین که منجر به تخریب گلبول‌های قرمز جنین (کم‌خونی همولیتیک) در طی بارداری و پس از تولد در اثر پادتن‌های منتقله از خون مادر می‌شود.
علایم شایع
در طی بارداری:
کاهش رشد جنین
کاهش حرکت جنین
پس از تولد:
رنگ‌پریدگی
یرقان (زردی چشم‌ها و پوست) که در طی 24 ساعت اول پس از تولد بروز می‌کند.
کبودی یا نقاط خونریزی در پوست (بدون توجیه)
تورم بافتی (ادم)
مشکل تنفسی
تشنج
نبود حرکت طبیعی در نوزاد
ضعیف بودن رفلکس‌های نوزادی
علل
اگر مادر دارای گروه خون Rh منفی و پدر Rh مثبت باشد جنین ممکن است گروه خونی Rh مثبت داشته باشد. در طی زایمان این نوزاد، مقدار اندکی از خون نوزاد از طریق جفت وارد جریان خون مادر می‌شود و در نتیجه بدن مادر شروع به تولید پادتن‌هایی بر ضد Rh مثبت می‌کند. این پادتن‌ها پس از زایمان تولید می‌شوند. بنابراین بچه اول دچار مشکلی نمی‌شود ولی در بارداری‌های بعدی این پادتن‌های موجود در خون مادر با عبور از جفت گلبول‌های قرمز جنین را تخریب می‌کنند. کم‌خونی ناشی از این پدیده ممکن است آنقدر شدید باشد که باعث مرگ جنین گردد. اگر جنین زنده بماند، پادتن‌ها می‌توانند در طی فرآیند زایمان به بدن نوزاد انتقال یافته و باعث ایجاد یرقان (زردی) و سایر علایم در مدت کوتاهی پس از تولد گردند.
عوامل افزایش دهنده خطر
همه بارداری‌های پس از بارداری اول با جنین دارای گروه خون متفاوت از نظر Rh با مادر
سابقه تزریق خون. خون‌های تزریقی ممکن است حاوی گروه‌های خونی ناسازگار باشند بدون آنکه تشخیص داده شوند.
پیشگیری
شرکت در برنامه مراقبت‌های قبل از زایمان در سراسر بارداری. توجه پزشکی در مراحل اولیه بارداری جهت تعیین خطر ناسازگاری Rh ضروری است.
تزریق گاماگلوبولین اختصاصی ضد Rh (روگام) به مادر در هفته 28 بارداری و در طی 72 ساعت پس از زایمان، سقط یا بارداری نابجا. این کار از تشکیل پادتن‌هایی که ممکن است جنین‌های بعدی را تحت تأثیر قرار دهند پیشگیری می‌کند.
اگر به‌دلیل بالا بودن عیار این پادتن‌ها در مادر آمنیوسنتز ضرورت یابد، این اقدام از هفته 28 بارداری باید شروع شود.
عواقب مورد انتظار
با تشخیص فوری این اختلال می‌توان با تعویض خون از آسیب نوزاد پیشگیری کرد.
عوارض احتمالی
آسیب عصبی دایمی، نظیر فلج مغزی یا از دست دادن شنوایی (به‌ندرت)
واکنش به تزریق خون
درمان
اصول کلی
- آزمایش‌هایی جهت تعیین گروه خون مادر، پدر و نوزاد، اندازه‌گیری میزان پادتن‌های ضد Rh در مادر و شناسایی کم‌خونی همولیتیک در نوزاد
- آمنیوسنتز (مقدار کمی مایع آمنیوتیک از داخل کیسه آمنیون که اطراف جنین داخل رحم را احاطه کرده است جهت اقدامات تشخیصی با سوزن بیرون کشیده می‌شود)
- تزریق خون به جنین در داخل رحم (گاهی)
- تعویض کامل خون جنین پس از تولد
- بستری در بیمارستان. نوزاد تا دو هفته پس از تعویض خون در بیمارستان می‌ماند. اگر مادر دارای گروه خون Rh منفی باشد:
- این موضوع را در هر مراجعه پزشکی باید با پزشک یا فرد مسؤول مراقبت‌های پزشکی در میان بگذارد. این موضوع باید حتماً در سوابق پزشکی فرد ثبت شود.
- مادر باید از یک دستبند یا گردنبند هشداردهنده طبی که حاوی مشکلات طبی اوست استفاده کند.
داروها
اگر مادر باردار دارای گروه خون Rh منفی باشد، گاماگلوبولین ضد Rh در هفته 28 بارداری و در طی 72 ساعت پس از زایمان یا ختم بارداری به هر شکل دیگر به وی تزریق خواهد شد. همچنین ممکن است عیار پادتن‌ها در طی بارداری اندازه‌گیری شود تا مشخص شود بدن مادر پادتن ضد Rh تولید می‌کند یا خیر.
فعالیت
پس از درمان محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی
تغذیه نوزاد مانند حالت طبیعی می‌تواند از پستان مادر یا شیشه باشد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
بروز هریک از علایم زیر در نوزاد پس از تولد:
ـ تب
ـ یرقان
ـ کم‌اشتهایی یا وزن‌گیری ضعیف
ـ گریه بیش از حد که با بغل کردن نوزاد نیز متوقف نمی‌شود.
پزشکی - دانستنی های پزشکی - ناسازگاری Rh جنین ( اریتروبلاستوزیس فتالیس )
بیماری‌های نقص ایمنی