Anemia pernicious
توضیح کلی
کم خونی وخیم ( کم خونی ناشی از کمبود ویتامین ب 12) عبارت است از کمخونی ناشی از جذب ناکافی ویتامین ب12 (کوبالامین). ویتامین ب12 تنها در غذاهای با منشای حیوانی یافت میشود، مثل گوشت، ماهی، و لبنیات. این نوع کمخونی اغلب در افراد 60-50 ساله روی میدهد. علایم کمخونی وخیم به آهستگی و به طور نامحسوس ظاهر میشوند و ممکن است بلافاصله تشخیص داده نشوند.
علایم شایع
ضعف، به خصوص در بازوها و پاها
زبان دردناک
تهوع، بیاشتهایی، و کاهش وزن
خونریزی از لثهها
کرختی و احساس سوزن سوزن شدن در دستها و پاها
مشکل در تعادل
لبها، زبان و لثههای رنگ پریده
زردی چشمها و پوست
افسردگی
گیجی و منگی، و زوال عقل
سردرد
مشکل در حافظه
وزوز گوش
علل
فقدان مادهای به نام «فاکتور داخلی» که جذب ویتامین ب12 را ممکن میسازد. این ماده از مخاط معده ترشح میشود. علت فقدان «فاکتور داخلی» معلوم نیست، اما امکان دارد یک نقص ارثی یا اختلال خودایمنی باشد.
کاهش ترشح اسید معده، به خصوص بعد از جراحی معده، یا همراه با فقدان «فاکتور داخلی». اسید معده نیز برای جذب ویتامین ب12 ضروری است.
عوامل افزایش دهنده خطر
غذای نامناسب، به خصوص رژیم گیاهخواری که ویتامین ب12 را فراهم نمیآورد و عدم استفاده از مکمل ویتامین ب12 در این حالت
بیماری تیرویید
جراحی معده، سرطان معده، یا التهاب معده
پرخوری یا بیاشتهایی عصبی
دیابت شیرین (مرض قند)
میکسِدِم (یک نوع بیماری تیرویید)
سابقه خانوادگی این نوع کمخونی
سن بالا
عوامل ژنتیکی. این بیماری در مردمان اهل شمال اروپا شایعتر است. در عوض در سیاهپوستان و آسیاییها نادر است.
پیشگیری
اگر جراحی معده شدهاید یا التهاب معده دارید، باید مرتباً ویتامینب12 تزریق کنید.
عواقب مورد انتظار
در حال حاضر این بیماری غیرقابل درمان است. اما با تزریق منظم ویتامین ب12 علایم را تا هر زمان میتوان کنترل نمود و عوارض را بهبود بخشید. بعضی از علایم در عرض چند روز پس از شروع درمان ناپدید میشوند، در حالی که این زمان برای بعضی علایم دیگر ممکن است چند ماه باشد.
عوارض احتمالی
نارسایی احتقانی قلب
دو بینی
افزایش استعداد ابتلا به عفونت
ناتوانی جنسی در مردان
درمان
اصول کلی
برای تأیید بیماری از آزمایشات تشخیصی مختلفی میشود: آزمایش خون، آزمایش شیلینگ (جهت بررسی جذب ویتامین ب12)، و گاهی نمونهبرداری از مغز استخوان
دستورات درمانی توصیه شده که شامل درمان ویتامین ب12 نیز هست را به کار بندید.
داروها
معمولاً ویتامین ب12 تزریقی تجویز میشود. مقدار آن بستگی به شدت بیماری دارد. دوز معمول عبارت است از یک تزریق در روز تا 7 روز، سپس یک تزریق در هفته برای یک ماه، و سپس یک تزریق در ماه برای باقی عمر
طریقه تزریق ویتامین ب12 به خود را یاد بگیرید، زیرا مکملهای خوراکی ناکافی هستند. درمان برای باقی عمر ضروری است. البته توجه داشته باشید که با درمان نیز توانایی جذب ویتامین ب12 در شما طبیعی نخواهد بود
فعالیت
ممکن است لازم باشد که فعالیت بدنی تا رفع خستگی و مشکلات تعادلی محدود شود.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمیشود. هماکنون، گوشت و جگر خام که قبلاً توصیه میشدند دیگر توصیه نمیشوند.
امکان دارد دریافت مکمل آهن ضروری باشد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم این نوع کمخونی را دارید
اگر علایم در عرض 2 هفته پس از آغاز درمان شروع به بهبود نکنند.
پزشکی - دانستنی های پزشکی - کمخونی وخیم ( کم خونی ناشی از کمبود ویتامین ب 12 )